صنعت شن و ماسه با مشکلات تأمین آب و انرژی، مشکلات نیروی انسانی و کاهش تقاضا و رکود مواجه است اما محدودیت‌های بخشنامه‌ای در واردات ماشین‌آلات معدنی نیز به این بحران دامن زده است. معرفی ۱۶ شرکت به‌عنوان تولیدکننده داخلی و الزام خرید ماشین آلات از این شرکتها و عدم بررسی کارشناسانه این بخشنامه، مشکلات بیشتری را برای این صنعت ایجاد کرده است. روزنامه دنیای اقتصاد در مقاله ای به بررسی این صنعت پرداخته اما نکته جالب توجه وضعیت تأمین ماشین آلات از تولید کننده داخلی است.
بخشنامه آیین‌نامه واردات ماشین‌آلات معدنی و راهسازی که با هدف حمایت از تولید داخلی برخی شرکتها را به عنوان تولیدکنندگان داخلی معرفی کرده که واحدهای معدنی باید ماشین‌آلات نه چندان بزرگ صنعتی را از این شرکتها خریداری کنند اما بررسی این شرکتها نشان می‌دهد که تولید داخلی عمدتا شبیه به واردات توسط شرکت‌های مذکور و فروش به شرکت‌های داخلی است که این اتفاق نقض غرض مسوولان وزارت صمت است که حمایت از تولید داخلی را در این آیین‌نامه به عنوان یک اصل پیگیری می‌کنند.
معرفی وارد کنندگان به عنوان تولید کنندگان
اشکان صفری، دبیر انجمن شن و ماسه با اشاره به چالش واردات ماشین‌آلات معدنی و راهسازی به دنیای اقتصاد گفت: موضوع تامین برخی ماشین‌آلات معدن از شرکت‌های داخلی امروزه برای بخش معدن چالش‌های بسیاری ایجاد کرده است؛ در بخشنامه جامع معدنی وزارت صمت اخیر ۱۶ شرکت داخلی برای تامین ماشین‌آلات معرفی شده‌اند اما متاسفانه با بررسی این شرکتها مشخص می‌شود که مسوولان در بسیاری موارد هیچ‌گونه کارشناسی و بررسی در مورد فعالیت این شرکتها ندارند؛ به طور نمونه با توجه به اینکه در بخشنامه آمده که دامپتراک پایین‌تر از ۵۰ تن را باید از این ۱۶ شرکت داخلی خریداری کنیم، بنده برای خرید دامپتراک داخلی اقدام کردم و سعی کردم بر همین اساس نیاز یکی از واحدهای شن و ماسه را تامین کنم اما در کمال تعجب از این تعداد ۷ شرکت هیچ‌گونه اسم و آدرسی حتی با جست و جو در گوگل ندارند و چند شرکت با وجود سایت و شماره تلفن هیچ‌گونه پاسخی به تلفن‌ها در روزهای متوالی ندادند. نهایتا از بین سایر شرکتها تنها یک شرکت حاضر به تامین نیاز ما بود که آن هم اعلام کرد که بخش عمده هزینه را بپردازید تا ۶ ماه دیگر شاید امکان تحویل فراهم شود. البته این شرکت یک راه دیگر هم پیش پای ما قرار داد و آن هم تامین ارز صادراتی توسط ما و ثبت‌سفارش واردات توسط شرکت با چند برابر قیمت واقعی بود در حالی که این شرکت به عنوان تولیدکننده داخلی معرفی شده است.
صفری با اشاره به اینکه حتی تحویل ۶ماهه از طریق واردات به نام تولید داخلی هم تا یک سال طول می‌کشد، گفت: وزارت صمت وقتی در بخشنامه‌ای صراحتا به خرید اجباری از این شرکتها تاکید کرده باید کارشناسی لازم را در خصوص تولیدات آنها انجام می‌داد که به نظر می‌رسد این کار انجام نشده است.
البته باید خاطر نشان کرد تولید کنندگان داخلی در بحث تأمین ماشین آلات معدنی و راهسازی سایز کوچک و متوسط وضعیت به مراتب بهتری دارند. امروزه پیمانکاران و معدنکاران به راحتی می توانند برای خرید بیل مکانیکی و خرید لودر و حتی خرید گریدر به این شرکتها مراجعه و اقدام به خرید ماشین آلات مورد نظر خود کنند.